DUA BÖLÜMÜ

DUA BÖLÜMÜ

(Bu bölümde üç bâb vardır)

*

BİRİNCİ BÂB

DUANIN ÂDÂBI

(Dört fasıldır)

*

BİRİNCİ FASIL

DUANIN FAZİLETİ VE VAKTİ

İKİNCİ FASIL

DUÂ EDENİN HEY'ETİ

ÜÇÜNCÜ FASIL

DUANIN KEYFİYETİ

DÖRDÜNCÜ FASIL

MÜTEFERRİK HADİSLER

*

İKİNCİ BÂB

DUANIN KISIMLARI

(İki Kısımdır)

*

BİRİNCİ KISIM

SEBEBE VE VAKTE BAGLI DUALAR

(Yirmi fasıldır)

*

BİRİNCİ FASIL

İSM-İ ÂZAM VE ESMÂ-İ HÜSNA DUALARI

İKİNCİ FASIL

NAMAZ DUALARI

ÜÇÜNCÜ FASIL

TEHECCÜD DUALARI

DÖRDÜNCÜ FASIL

AKŞAM VE SABAH YAPILACAK DUALAR

BEŞİNCİ FASIL

UYUMA VE UYANMA DUALARI

ALTINCI FASIL

EVDEN ÇIKIŞ VE EVE GELİŞ DUALARI

YEDİNCİ FASIL

OTURMA-KALKMA DUALARI

SEKİZİNCİ FASIL

SEFERDE OKUNACAK DUALAR

DOKUZUNCU FASIL

ÜZÜNTÜ VE TASA HALİNDE OKUNACAK DUALAR

ONUNCU FASIL

HAFIZAYI GÜÇLENDİRME DUALARI

ON BİRİNCİ FASIL

GİYİNME VE YEMEK DUALARI

ON İKİNCİ FASIL

KAZA-İ HACET DUASI

ON ÜÇÜNCÜ FASIL

MECSİDE GİRİŞ-ÇIKIŞ DUALARI

ON DÖRDÜNCÜ FASIL

HİLALİ GÖRÜNCE OKUNACAK  DUA

ON BEŞİNCİ FASIL

GÖK GÜRLEYİNCE, RÜZGAR ESİNCE, BULUT ÇIKINCA OKUNACAK DUALAR

ON ALTINCI FASIL

ARAFE GÜNÜ, KADİR GECESİ DUASI

ON YEDİNCİ FASIL

HAPŞIRINCA YAPILACAK DUA

ON SEKİZİNCİ FASIL

HZ. DAVUZ (aleyhisselâm)'UN DUASI

ON DOKUZUNCU FASIL

HZ. YÛNUS (aleyhisselâm) KAVMİNİN DUASI

YİRMİNCİ FASIL

BELAYA UGRAYANI GÖRÜNCE OKUNACAK DUA

*

İKİNCİ KISIM

SEBEBE VE VAKTE BAGLI OLMAYAN DUALAR

*

ÜÇÜNCÜ BAB

DUA YERİNE GEÇEN ZİKİRLER

(Üç fasıldır)

*

BİRİNCİ FASIL

İSTİÂZE

İKİNCİ FASIL

İSTİGFAR, TESBİH, TEHLİL, TEKBİR, TAHMİD, HAVKALE

ÜÇÜNCÜ FASIL

HZ. PEYGAMBER (aleyhissalâtu vesselâm)'E SALAVAT

UMUMİ AÇIKLAMA

Dua Arapça'da, çağırmak, davet etmek, rağbet göstermek, yardım taleb etmek, ismen çağırmak (tesmiye) mânalarına gelir. İbadete de dua denmiştir.

Ebû'l-Kâsım el-Kuşeyrî şu açıklamayı yapar: "Dua Kur'an'da muhtelif mânalarda gelmiştir.

1- İbâdet:    وََ تَدْعُ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَاَ يَنْفَعُكَ وََ يَضُرُّكَ   "Sana fayda da  zarar da vermeyecek Allah'tan  başkasına dua (ibadet) etme" (Yunus 106).

2- İstiğâse (yardım talebi):   وَادْعُوا شُهَدَاءَكُمْ   "Allah'tan başka güvendiklerinizi de yardıma çağırın" (Bakara 23).

3- Nidâ   يََوْم يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجيبُونَ بِحَمْدِهِ   "Sizi çağırdığı gün, O'na hamdederek davetine uyarsınız" (İsra 52).

4- Senâ:   قُلْ اَوِدْعُوا اللَّهَ اَوِدْعُوا الرَّحْمَنَ   "De ki: "Gerek Allah deyin, gerek Rahmân deyin, hangisini derseniz deyin en güzel isimler O'nundur" (İsra 110).

Keza:   وَقَالَ رَبُّكُمْ ادْعُونِى اسْتَجِبْ لَكُمْ   "Rabbiniz: "Bana dua edin ki size icabet edeyim" dedi" (Gâfir 60).

Cumhur, duâyı ibadetin bir şubesi olarak görmüş ve   إنَّ الدُّعَاءَ مِنْ اَعْظَمِ العِبَادَة   "Dua ibadetin en büyüğüdür" demiştir. Nitekim hadiste de:   اَلدُّعَاءُ هُوَ الْعِبَادَةُ   "Dua ibadetin tâ kendisi" veya   اَلْدُّعَاءُ مُخُّ الْعِبَادَةِ   "Dua ibadetin özü (iliği)" olarak tavsif edilmiştir.

Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) pek çok hadislerinde mü'minleri dua etmeye teşvik eder:   لَيْسَ شَىْءٌ اَكْرَمَ عَلى اللَّهِ مِنَ الدُّعَاءِ   "Allah indinde duadan daha kıymetli bir şey yoktur."   مَنْ لَمْ يَسْألِ اللَّهَ يَغْضَبْ عَلَيْهِ   "Allah, kendinden istemeyene gadab eder."   تسَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ فَإنَّ اللَّهَ يُحِبُّ أنْ يَسْأل    "Allah'ın fazlından isteyin, zira Allah istenmesini sever."   اَلْدُّعَاءُ مِفْتَاحُ الرَّحْمَةِ   "Dua rahmetin anahtarıdır."   اَلدُّعَاءُ سَِحُ الْمُؤْمِنِ وعِمَادُ الدِّينِ وَنُورُ السَّمَواتِ وَاَرْضِ   

"Dua mü'minin silahı, dinin direği, semâvat ve arzın nurudur."   اَلدُّعُاءُ يَرُدَّ الْقَضَاءَ   "Duâ,  kazayı defeder."   اَلدُّعَاءُ يَنْفَعُ مِمَّا نَزَلَ وَمِمَّا لَمْ يَنْزِلْ فَعَلَيْكُمْ عِبَادُ اللَّهِ بِالدّعَاءِ   "Dua, gelmiş olan musibet için de henüz gelmemiş olan musibet için de faydalıdır."   تاَلدُّعَاءُ يَرُدُّ الْبََءَ   "Dua belâyı defeder."

DUA FİİLİN PROGRAMIDIR: Dua deyince, sadece dille yapılan duâ anlaşılmamalıdır. Bir de fiilî dua vardır. Mü'min kişi arzularını Rabbinden diliyle taleb ettiği gibi fiilen de teşebbüs edecektir. Dili ile taleb ettiği şeyin gerçekleşmesi için aklın gösterdiği sebeplere başvuracaktır. Nitekim, hastalıklardan kurtulmak için Allah'a dua etmemiz meşru olmakla birlikte, ilaç almamız, maddî olarak tedavi yollarına başvurmamız Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) tarafından irşad buyurulmuştur. Kezâ helâl rızık taleb edilmesini, rızkın bol olması için Allah'a dua edilmesini tavsiye eden, dualarında bunlara yer vererek fiilen örnek olan Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm) rızkın meşru yollarını da göstermiş; ziraat, ticaret ve san'atla meşgul olmayı, bunların helâl  rızkın kapıları olduğunu söylemiştir.

Öyle ise duanın ibâdet yönünden başka, dünyevî ve şahsî hayatımızı ilgilendiren ayrı bir yönü daha vardır: Dua etmek suretiyle arzularımızı, ihtiyaçlarımızı, bir başka ifade ile gerçekleştirilmesi gereken hedefleri ifadeye döküyor, şuur haline getiriyoruz. Yapılacak işleri bir bakıma gündeme getiriyor, plana programa alıyoruz. Rabbimizden dilimizle, sözlü olarak istediğimiz şeylerin gerçekleşmesi için gerekli sebeplere başvurmaya geçiyor, imkânlarımızı, kapasitemizi kuvveden fiile geçiriyoruz. Sözgelimi, Allah'tan buğday isteyen çiftçi, sabanla rahmet kapısını çalmalı, diğer gerekleri olan gübreleme, sulama, koruma gibi sebeplere de başvurulmalıdır.

Fiilen çalışma ile gerçekleşecek işler için, "kavlî duâ yeterlidir" diyen bir hadis mevcut değildir. Bilakis Kur'ân-ı Kerim:   وَلَيْسَ لِ“نْسَانِ اَِّ مَا سَعَى   "Kişiye sâdece çalıştığı vardır" buyurmuştur.