TALAK SÛRESİ

 -1-

عن ابن عباس رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُما. ]أنَّهُ قَرَأ فَطَلِّقُوهُنَّ لِقُبُلِ عِدَّتِهِنَّ[. أخرجه مالك.وقال: يَعْنِى بِذلِكَ: أنْ يُطَلِّقَ في كُلِّ طُهْرٍ مَرَّةً. وللنسائي عن عباس مثلُهُ .

1. (837) - İbnu Abbas (radıyallahu anhümâ)'tan rivayet edildiğine göre, "Ey Peygamber! Kadınları boşayacağınızda, onları, iddetlerini gözeterek boşayın.." (Talâk 1) meâlindeki âyeti, "...iddetlerinin önünde boşayın" diyerek kıraat etmiştir (okumuştur)" [Muvatta, Talâk 79, (2, 587); Müslim, Talak 14, (1471).]لِقُبُل (evvelinde) kelimesini İbnu Ömer dahil etmiştir.لِقُبُل kelimesini açıklayıcı mahiyette ilâvesiyle tilâvet buyurur: "...Onları boşayacağınızda iddetlerinin önünde boşayın."

İmam Mâlik der ki: "Bununla, her temizlik devresinde bir kere boşaması gerektiğini kastedmiştir."

AÇIKLAMA:

Teysiru'l-Vüsul'de İbnu Abbas rivayeti olarak Muvatta'dan nakledilen bu rivayet, Muvatta'da İbnu Ömer rivayeti olarak kaydedilmektedir. Demek ki, Teysir'de rastlanan hatalardan biriyle daha karşılaşmış olmaktayız.

2- Zürkanî'ye göre buradaki kıraatten maksad tefsir olup tilâvet değildir.Yani, âyet-i kerimeyi açıklayıcı mahiyette olmak üzere,

Nevevî'ye göre ise şâz kıraattır, usulcüler nezdinde sıhhat yönünden haber-i vâhit kıymetinde bile değildir. Kur'ân'ın okunuşuna dâhil edilemez, bu husus icmâ ile sabittir.

3- Yukarıdaki rivayet Abdullah İbnu Ömer (radıyallahu anh)'in hanımını boşaması vak'asında vârid olmuştur. İbnu Ömer bazı rivayetlerde Âmine Bintu Gıfar, -bazılarında da Nevâr- diye zikri geçen hanımını(1) hayız halinde boşar. Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm)'e gelip: "Abdullah İbnu Ömer karısını hayızlı iken boşadı" diye haber verir. Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm):

"- Oğlun karısına dönsün, kadın temizlendiği zaman onu boşasın veya nikâhında tutsun!" diye emreder.

Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bu hükmüne delil zımnında Talâk suresinin ilk ayetini, sadedinde olduğumuz rivayette olduğu üzere

Bilindiği üzere, evlilikte kadın üç bağla erkeğe bağlıdır. Sünnete uygun boşamada (talâku'ssünne), kadın üç temizlik esnasında boşanır. Yani, bir çırpıda "boş olsun" veya "boşadım" demekle boşanmaz. Her boşamada, tâbir caizse, bir bağ koparılarak üç temizlik müddeti içerisinde her seferinde bir bağ koparılmak suretiyle boşama işi tamamlanılır.

Yukarıdaki rivayet bu boşama fiilinin hayızlı halde olmayıp, kadın hayızdan kurtulup temizlik hâline girdiği zamanda olacağını açıklığa kavuşturmaktadır.

Mevzu üzerine geniş açıklama Talâk'la ilgili bölümde gelecektir (4045-4088 numaralı hadisler.)

______________

(1) Nevâr hanımın lakabı olabilir.